Klub Kostiumologii i Tkaniny Artystycznej przy Oddziale Warszawskim SHS serdecznie zaprasza 21 marca 2025 (piątek) o godz. 18.00 na wykład dr hab. Moniki Stachurskiej Tekstylia grobowe z krypt kościoła św. Ducha w Wilnie, który odbędzie się w siedzibie Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki   (Rynek Starego Miasta 27).

Krypty podominikańskiego kościoła św. Ducha w Wilnie kryją wiele ciekawostek i tajemnic. W ostatnich latach głośno było o mumiach zachowanych w podziemiach, które w latach 2011–2017 były badane przez międzynarodowy zespół antropologów. W 2023 i 2024 roku Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA podjął działania mające na celu rozpoznanie tekstyliów zdjętych z mumii i zgromadzonych w kryptach kościoła. Zrealizowano je w ramach trzech projektów, w tym dwóch finansowanych z programu „Polskie dziedzictwo kulturowe za granicą – Wolontariat. Edycja 2023 i 2024″. Projekty koordynowała Fundacja Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, a realizował zespół studentek Katedry Konserwacji i Restauracji Tkanin Zabytkowych Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Dr hab. Monika Stachurska sprawowała opiekę naukową nad tymi zadaniami. Miały one charakter rozpoznawczy, przystępując do ich realizacji nie była znana ani liczba, ani rodzaje zachowanych tekstyliów. Podczas wykładu zostaną zaprezentowane wykonane działania z zakresu prewencji konserwatorskiej oraz wstępne wyniki prac dokumentacyjnych oraz badawczych. Łącznie zinwentaryzowano 167 tekstyliów głównie z XVIII i pocz. XIX wieku. Wśród nich zachowały się świeckie ubiory i nakrycia głowy (kobiece, męskie i dziecięce), ubiory grobowe, pojedyncze przykłady paramentów liturgicznych, obicia trumien i poduszki, a także luźne fragmenty tkanin i pasmanterii.

Dzięki podjętym działaniom nieznany dotychczas zespół tkanin grobowych, zgromadzony w kartonach lub bezpośrednio na ziemi w kryptach kościoła św. Ducha w Wilnie, został zinwentaryzowany, udokumentowany oraz przygotowany do dalszego bezpiecznego przechowywania. Zebrano cenny materiał do dalszych studiów i badań z zakresu historii jedwabnictwa i pasamonictwa, kostiumologii oraz obyczajów funeralnych. Ocena stanu zachowania zespołu umożliwi także dalsze działania w zakresie konserwacji wybranych obiektów, szczególnie cennych ubiorów świeckich i grobowych.

dr hab. Monika Stachurska, konserwator tkanin zabytkowych, adiunkt w Katedrze Konserwacji i Restauracji Tkanin Zabytkowych na Wydziale Konserwacji i Restauracji Dzieł Sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, absolwentka tej katedry. Interesuje się historycznymi technikami tkackimi, farbiarskimi i hafciarskimi, szczególnie z okresu późnego średniowiecza, a także zastosowaniem nowoczesnych metod badawczych w analizie zabytkowych tekstyliów.

Projekt finansowany i koordynowany przez Narodowy Instytut Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą POLONIKA.