Zarząd Oddziału Warszawskiego Stowarzyszenia Historyków Sztuki

życzy Państwu ciepłych i spokojnych Świąt Wielkiej Nocy

Zacznij od Zmartwychwstania
od pustego grobu
od Matki Boskiej Radosnej
wtedy nawet krzyż ucieszy (…)
 

zacznij od pustego grobu
od słońca
ewangelie czyta się jak hebrajskie litery
od końca

                                                                                     ks. Jan Twardowski Od końca

Zarząd Oddziału Warszawskiego zaprasza na spotkania:

15 III 2023, godz. 17.30 (piątek) – Spotkanie w Muzeum Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Po wystawie Projektant. Wojciech Jastrzębowski (1884-1963) oprowadzi kuratorka Joanna Kania

19 III 2024, godz. 17.30 (wtorek) – Spotkanie w ramach Akademii Fukierowskiej SHS. prof. dr hab. Anna S. Czyż oraz dr Artur Badach, w związku z przypadającym  w tym roku jubileuszem 90.lecia powstania, opowiedzą o historii Stowarzyszenia Historyków Sztuki. Historia jakiej nie znacie. O SHS dla każdego

21 III 2024, godz. 12.00 (czwartek) – Spotkanie w Zamku Królewskim. Po wystawie Matejko nieznany. Dzieła z kolekcji prywatnych oprowadzi kurator dr Mariusz Klarecki

25 III 2024, godz. 17.30 (poniedziałek) – dr Katarzyna Naliwajek, Scenografia Małgorzaty Szczęśniak w spektaklu operowym

4 IV 2024, godz. 17.00 (czwartek) – Prezentacja książki Sylwetki badaczy – Tadeusz Mańkowski pod redakcją dr Karoliny Stanilewicz wydanej przez Oddział Warszawski SHS oraz ASP w Łodzi w 2024 r. Książka powstała dzięki dofinansowaniu Fundacji im. Ciechanowieckich

9 IV 2024, godz. 17.30 (wtorek) – Małgorzata Karolina Piekarska przedstawi książkę Aleksander Sochaczewski. O Syberii pędzlem i piórem, wydaną przez Muzeum Niepodległości w 2023 r.

14 IV 2024, godz. 14.00 (niedziela) – Spotkanie w Zamku Królewskim. Po wystawie Matejko nieznany. Dzieła z kolekcji prywatnych oprowadzi kurator dr Mariusz Klarecki

16 IV 2024, godz. 12.00 (wtorek) – Spotkanie w Zamku Królewskim. Wystawę Weduty włoskie Gaspara van Wittela zaprezentuje kurator Aleksandra Jakubowska

23 IV 2024, godz. 18.00 (wtorek) – Prezentacja książki dr. Makarego Górzyńskiego Planowanie urbanistyczne w Królestwie Polskim końca XIX i początku XX w. Polityki miejskie w przestrzeni, która ukazała się nakładem Kaliskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk w 2024 r.

19 V 2024, godz. 14.00 (niedziela) – Spotkanie w Pałacu Pod Blachą. Po Apartamencie Księcia Józefa Poniatowskiego oprowadzi kurator dr Mariusz Klarecki

KLUB HISTORYKÓW MEBLARSTWA

20 III 2024, godz. 17.00 (środa) – Dorota Gutkowska, Stefan Mieleszkiewicz, Instrumenty muzyczne w obudowach drewnianych

25 IV 2024, godz. 17.00 (czwartek) – Paweł Krawczyk (Fundacja Ochrony Mebli Zabytkowych i Dziedzictwa Kultury w Polsce D.O.M), Polskie meble barokowe – problemy proweniencji – ODWOŁANE I PRZENIESIONE NA 29 V 2024 R.

KLUB KOSTIUMOLOGII I TKANINY ARTYSTYCZNEJ

22 III 2024, godz. 19.00 (piątek) – dr Kamil Kopania, Stroje oprawców Chrystusa w malarstwie późnego średniowiecza. Znaczenia i funkcje

19 IV 2024, godz. 18.00 (piątek) – dr Joanna Wasilewska, Szaty cesarza. Kostium w klasycznej operze chińskiej

Zarząd Główny SHS zaprasza do przesyłania zgłoszeń na LXXII Ogólnopolską Sesję SHS Badania nad sztuką starożytną w Polsce: tradycja – teraźniejszość – perspektywy. Tegoroczna konferencja odbędzie się w Poznaniu w dniach 21-22 listopada 2024 r.

Jubileusz Stowarzyszenia Historyków Sztuki przypadający w tym roku stanowi doskonałą okazję do zorganizowania sesji naukowej, podczas której zostanie podjęta dyskusja nad zagadnieniem kluczowym dla wykształcenia się całokształtu dyscypliny nauk o sztuce w Polsce. Mowa oczywiście o badaniach nad sztuką starożytną, które choć mają w naszym kraju długą tradycję i wciąż są realizowane, nie doczekały się jeszcze syntetyzująco-programowego opracowania. Oczywiście pewne wątki tej tematyki były już dyskutowane, ale w sposób mocno wycinkowy. Można się wręcz pokusić o stwierdzenie, że charakterystycznym elementem tych badań przez dziesięciolecia było – i wciąż w dużej mierze jest – daleko posunięte ich rozproszenie, nie tylko instytucjonalne, ale też dyscyplinarne. To poniekąd zaskakujące, zważywszy na to, iż niemal wszystkie ośrodki akademickie w Polsce, w których badania nad sztuką starożytną są realizowane, ostatecznie wywodzą się z tradycji krakowsko-lwowskiej. Tradycji ukształtowanej na przełomie XIX i XX w. przez Józefa Łepkowskiego, Piotra Bieńkowskiego i Edmunda Bulandę, których uczniowie przyczynili się znacząco do powstania centrów archeologii i historii sztuki klasycznej w Poznaniu (1923) i w Warszawie (1931), a po wojnie także we Wrocławiu. Przyczyny i przebieg tego zróżnicowania same w sobie stanowią istotny problem, wart podjęcia pogłębionej refleksji, która powinna stanowić jeden z istotnych wątków pierwszego dnia konferencji. W tym samym dniu przewidziane są wystąpienia traktujące o dziejach odmiennych od akademickich form zainteresowania sztuką starożytną, takich jak kolekcjonerstwo, szeroko rozumiane znawstwo, muzealnictwo etc. W trakcie drugiego dnia sesji oczekiwane są referaty prezentujące obecne badania, oraz dyskusja nad możliwymi kierunkami rozwoju historii sztuki klasycznej w Polsce. Zamiarem organizatorów jest położenie nacisku na interdyscyplinarność, ale nie traktowaną jako czysto teoretyczny postulat, lecz element w dużej mierze definiujący specyfikę studiów nad sztuką starożytną. Zacieśnienie więzów między przedstawicielami różnych środowisk może stanowić siłę „polskiej szkoły” i pozwolić na realizację całościowego podejścia do zagadnień tradycji antycznej, nie tyle wynikającego z tradycji XIX-wiecznego Altertumswissenschaft, ale z nowoczesnego zwrotu metodologicznego w humanistyce. Dlatego też kluczowe jest zaproszenie do udziału w konferencji badaczy reprezentujących poza historią sztuki także archeologię, historię, filologię klasyczną, religioznawstwo, czy też specjalistów z zakresu nauk ścisłych. Obecność reprezentantów tych dziedzin na sesji zorganizowanej w ramach tak prestiżowej serii nie tylko może zaowocować pogłębieniem refleksji nad dyskutowanymi problemami, ale co równie istotne dla przyszłości badań, przełamać wskazane wyżej podziały organizacyjne. Krokiem w tym właśnie kierunku jest zaangażowanie w proces organizacji konferencji – poza samym Stowarzyszeniem Historii Sztuki – także Wydziału Nauk o Sztuce UAM oraz Muzeum Narodowego w Poznaniu. Z jednej strony odzwierciedla to rozproszoną rzeczywistość badań nad sztuką klasyczną w Polsce, a z drugiej buduje wspólne i interdyscyplinarne perspektywy na przyszłość. Wśród przedmiotów rozważań proponujemy: • Dzieje polskich zainteresowań naukowych antykiem greckim i rzymskim • Sztuka starożytna w kolekcjach polskich • Współczesne polskie projekty badawcze poświęcone sztuce klasycznej • Perspektywy rozwoju badań nad sztuką starożytną • Interdyscyplinarność badań nad sztuką starożytną Zgłoszenia na sesję prosimy wysłać do 30 maja na adres mailowy: tomasz.ratajczak@amu.edu.pl Zgłoszenie powinno zawierać: imię i nazwisko, stopień/tytuł naukowy, afiliację, dane adresowe (e-mail, adres korespondencyjny), tytuł wystąpienia oraz abstrakt referatu (maksymalnie 1800 znaków), na którego wygłoszenie przewidziane jest 20 minut. Lista referatów wyłonionych w trybie konkursowym zostanie ogłoszona do 30 czerwca. Rada Naukowa prof. ucz. dr hab. Hubert Kowalski, prof. ucz. dr hab. Agata Kubala, prof. ucz. dr hab. Monika Rekowska, prof. ucz. dr hab. Jerzy Żelazowski, dr hab. Sebastian Borowicz, dr Wojciech Brillowski, dr Katarzyna Dudlik, dr Tomasz Ratajczak (prezes O/Poznań SHS).

Informujemy, że Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków wraz ze Stowarzyszeniem Historyków Sztuki oraz Stowarzyszeniem Konserwatorów Zabytków zapraszają na konferencję Przestrzenie pamięci. Zabytkowe cmentarze we współczesnych kontekstach, która odbędzie się 9 i 10 kwietnia 2024 r. w Państwowym Muzeum Etnograficznym w Warszawie. 

Historyczne mogiły, miejskie nekropolie, wiejskie cmentarze, groby epidemiczne, cmentarze wojenne to nie tylko miejsca pochówku. To przede wszystkim miejsca pamięci, część naszego historycznego dziedzictwa, świadectwa lokalnej tożsamości, która czasem wciąż bywa trudna. Jak zadbać o przestrzeń cmentarną, pozostając w zgodzie z lokalną tradycją, jak upamiętnić miejsce, w którym znajduje się cmentarz, a które bezpowrotnie utraciło swój charakter? Co z naszą pamięcią narodową i emocjami z nią związanymi? Organizatorzy chcą o tym porozmawiać. Osoby zainteresowane udziałem w sesji proszone są o wypełnienie formularza zgłoszeniowego: https://przestrzeniepamieci.webankieta.pl/. Rejestracja trwa do 24 marca 2024 r., decyduje kolejność zgłoszeń. Osoby zakwalifikowane otrzymają potwierdzenie uczestnictwa do 26 marca 2024 r. Więcej informacji o konferencji na stronie: NIKZ – Narodowy Instytut Konserwacji Zabytków Program wydarzenia opublikowany zostanie wkrótce. 

Zarząd OW SHS informuje, że Instytut Historii Sztuki UJ oraz Muzeum Narodowe w Krakowie w dniach 24-25 października 2024 r. organizują sesję Nowoczesność  reglamentowana. Modernizm w PRL.

Wrzesień 1939 roku brutalnie przerwał nabierające tempa procesy modernizacyjne, które zmieniały rzeczywistość II RP. Gwałt ten jednak nie zburzył zasadniczych zrębów wzorca modernistycznej sztuki, jaki wypracowali jej zwolennicy i który z powodzeniem funkcjonował w Polsce międzywojennej. Jego fundament stanowiło przekonanie, że artystyczna twórczość musi brać udział w wielkim dziele naprawy starego świata, pomóc wykreować Nowego Człowieka i stworzyć dla niego nową przestrzeń życia, w której służyć mu będą zdobycze nowoczesnej cywilizacji uwolnionej jednakże od destrukcyjnego wpływu jej negatywnych aspektów. Wojenna katastrofa przeorała jednak modernistyczną wyobraźnię, a równie ważki dla jej kształtu był polityczny wynik światowej pożogi – przesunięcie Polski w strefę kontroli ZSRS, co oznaczało narzucenie jej przemocą nowego porządku: geograficznego, ideologicznego, społeczno-gospodarczego i politycznego. Organizatorzy zapraszają do dyskusji nad kształtem procesów modernizacyjnych i reagującą na nie sztuką w okresie PRL-u, chcą zapytać o trwałość modernistycznych koncepcji sztuki, o nowe warunki ich realizacji i o najbardziej znaczące modyfikacje artystycznego myślenia i twórczej praktyki zarówno w czasie katastrofy II wojny światowej, jak w rzeczywistości ukształtowanej po jej zakończeniu. Organizatorzy są przekonani, że wspólnym mianownikiem opisującym losy polskiej modernizacji i inspirowanej nią sztuki pomiędzy utratą niepodległości w 1939 roku a jej odzyskaniem w roku 1989 była swoista reglamentacja nowoczesności – wymuszone ograniczenia, które pętały modernizacyjne procesy i artystyczną aktywność twórców. Reglamentacyjna presja miała różne oblicza: ideologiczne, ekonomiczne i polityczne, działała za pomocą różnych narzędzi: więzienia, cenzury, społecznego wykluczenia, strachu, uwodzenia  i przekupstwa. Lecz negatywny ich rezultat był wspólny: cywilizacyjne zapóźnienie Polski, ekonomiczna klęska socjalistycznego ustroju, redukcja rozwojowych szans dwóch pokoleń i skrępowanie swobodnego rozkwitu rodzimej kultury. Zarazem jednak ustrój polityczny PRL i jego ideowe podstawy wydawały się tworzyć sprzyjające warunki dla realizacji modernistycznych projektów: scentralizowane fundusze, zbieżność pomiędzy reformatorskimi ambicjami modernistów a deklarowanymi celami budowy nowego egalitarnego społeczeństwa, czy obietnice szerokiego państwowego mecenatu pobudzały nadzieje na realną możliwość zaistnienia upragnionego przez modernistów splotu sztuki i życia. Siłą rzeczy pojawią się więc generalne pytanie o swoisty charakter i bilans ówczesnych procesów modernizacyjnych i ich artystyczny wyraz. Oprócz generalnego pytania o trwałość modernistycznego artystycznego paradygmatu i o jego modyfikacje w okresie PRL-u organizatorów interesują szczególnie także zagadnienia bardziej szczegółowe jak na przykład: • Waga cezury roku 1945 w dziejach polskiego modernizmu • Rola i charakter układu instytucjonalnego sztuki w PRL dla przemian artystycznej twórczości • Modele ekspresji doświadczenia wojennego • Mapy artystycznych identyfikacji, inspiracji i ekspansji • Projektowanie przemysłowe i urbanizacja kraju w gospodarce permanentnego niedoboru • Sztuka jako obszar ideologicznych konfrontacji • Cenzura jako czynnik kształtujący warunki odbioru i podejmowania twórczych decyzji. Prosimy o nadsyłanie abstraktów wystąpień o objętości do 1000 znaków do 30.06.2024 r. na adres: kkwinta@mnk.pl

Prof. dr hab. Andrzej Szczerski, Prof. dr hab. Piotr Juszkiewicz, mgr Katarzyna Kwinta

Informujemy, że Muzeum Mazowieckie w Płocku we współpracy z Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk zaprasza do udziału w X jubileuszowej konferencji naukowej z cyklu Polskie art déco.

Tym razem tematem rozważań będzie sztuka sakralna. Ponieważ sztuka sakralna tego okresu, poza nielicznymi obiektami jest praktycznie nieznana ujmujemy temat szeroko. Wystąpienia mogą dotyczyć zarówno architektury, malarstwa, rzeźby a także rzemiosła artystycznego, przedmiotów kultu wszystkich wyznań, także mniejszości narodowych zamieszkujących II Rzeczpospolitą. Konferencja odbędzie się w Muzeum Mazowieckim w Płocku w terminie 14 października 2024 roku. Patronat merytoryczny nad sesją obejmą uznani specjaliści w dziedzinie art déco z prof. Andrzejem Olszewskim na czele. Wygłoszone referaty zostaną wydrukowane w tomie posesyjnym, recenzowanym i punktowanym, wydanym we współpracy z Instytutem Sztuki Polskiej Akademii Nauk. Zainteresowanych udziałem w konferencji prosimy o nadsyłanie propozycji tematów wraz z abstraktem wystąpienia (do 1500 znaków) w terminie do 7 lipca 2024 roku  na adres mailowy sesja@muzeumplock.eu. Zgłoszenie powinno zawierać: imię, nazwisko, stopień/tytuł naukowy, afiliację, e-mail, numer telefonu, adres korespondencyjny. Organizatorzy zastrzegają sobie prawo wyboru referatów. O zakwalifikowaniu tematu będziemy informować indywidualnie w terminie do 15 lipca 2024 roku.

Zarząd O/W SHS uprzejmie prosi o aktualizowanie swoich danych osobowych i przesyłanie aktualnych adresów e-mailowych na adres biura O/W SHS ow.shs@shs.pl

Zarząd O/W SHS uprzejmie prosi o regularne opłacanie składek członkowskich.

Informujemy, że z dniem 1 stycznia 2023 roku wysokość składki uległa zmianie:

Składka normalna wynosi: 15 zł/mies. (w tym: 10 zł obowiązkowa składka członkowska + 5 zł dobrowolna składka na Fundusz Pomocy Koleżeńskiej.

Składka ulgowa wynosi: 7,50 zł/mies. (w tym: 5 zł obowiązkowa składka członkowska + 2,5 zł dobrowolna składka na Fundusz Pomocy Koleżeńskiej).

Numer konta bankowego O/W SHS: PKO BP 15 1020 1013 0000 0602 0206 6405.

                                                                                               Za Zarząd

                                                                                           dr Artur Badach

                                                                                         Prezes O/W SHS